Το Δωμάτιο του Αλλεργικού Παιδιού

Οι παιδικές αλλεργίες είναι αποτέλεσμα συνδυαστικής δράσης δύο παραγόντων: πρώτα του γενετικού, που συχνά χαρακτηρίζεται ως «προδιάθεση» του οργανισμού και έπειτα, του περιβαλλοντικού, που μπορεί να διευκολύνει την εκδήλωση των αντίστοιχων συμπτωμάτων. Ο οργανισμός του παιδιού δεν αλλάζει, το γενετικό υλικό μένει σταθερό. Άρα, το ενδιαφέρον εστιάζεται στη διαμόρφωση προστατευτικού περιβάλλοντος. Η δυνατότητα παρέμβασης με στόχο την αποτροπή της αλλεργικής νόσου έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών μελετών τα τελευταία χρόνια.

Ο χώρος όπου το παιδί περνά καθημερινά τις περισσότερες ώρες του, είναι το δωμάτιό του. Πρέπει να είναι ευχάριστο αλλά και υγιεινό. Στη συνέχεια διατυπώνονται συνοπτικά γενικές αρχές διαμόρφωσης του εσωτερικού χώρου του σπιτιού όπου το παιδί με τις αλλεργικές εκδηλώσεις περνάει τις ώρες της ημέρας.

 

Καλός αερισμός

Πολύ σημασία δίνεται στον καλό αερισμό του χώρου. Ανανεώνεται ο αέρας με το συχνό άνοιγμα των παραθύρων, ειδικά τις ώρες που το παιδί βρίσκεται μέσα σ’ αυτό, όταν παίζει ή πριν κοιμηθεί. Πρέπει ο όγκος του αέρα να ανανεώνεται κάθε ώρα. Τα σύγχρονα κτίρια δεν διευκολύνουν τον καλό αερισμό. Τα διπλά τζάμια και τα κουφώματα αλουμινίου, τα στεγανοποιούν και δεν επιτρέπουν καλή ανανέωση του αέρα. Στο αεροστεγές σπίτι για την ανανέωση του αέρα χρειάζονται είκοσι τέσσερις ώρες ενώ αυτή πρέπει να γίνεται κάθε μία ώρα!

Στο μέτρο του εφικτού, πρέπει να αποφεύγεται ο συνωστισμός. Επιδιώκεται να μην  κοιμούνται όλα τα παιδιά της οικογένειας στο ίδιο δωμάτιο. Αν όμως αυτό είναι ανέφικτο θα πρέπει να εξασφαλίζεται ανανέωση του αέρα, με το μισάνοιχτο (έστω λίγο) παράθυρο στη διάρκεια της νύχτας αλλά και της ημέρας.

Τα κλιματιστικά, εφόσον συντηρούνται τακτικά, αποτελούν αξιόπιστη εναλλακτική λύση. Δεν πρέπει να βρίσκονται τα παιδιά πάνω στο ρεύμα αέρα και η διαφορά θερμοκρασίας που διαμορφώνουν να μην είναι μεγάλη. Γενικά, τα φίλτρα αέρα μειώνουν τον αριθμό των αιωρούμενων σωματιδίων άρα και των εισπνεόμενων αλλεργιογόνων, ώστε σε μερικές περιπτώσεις να αποτελούν καλή λύση. Έχει ιδιαίτερη σημασία η ποιότητα του φίλτρου.

Ανάλογη είναι και η δράση των ιονιστών. Το μειονέκτημά τους είναι ότι συχνά αυξάνουν τα επίπεδα του όζοντος, που δρα ερεθιστικά στα άτομα με συμπτωματολογία από το αναπνευστικό. Η χρήση τους συνιστάται με επιφυλακτικότητα.

 

Αποφυγή καπνίσματος

Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει βλαπτικά αέρια (μονοξείδιο άνθρακα, διοξείδιο αζώτου) που δρουν ευνοϊκά στην ανάπτυξη αλλεργίας ή εκδήλωσης συμπτωμάτων εκεί που υπάρχει προδιάθεση. Ο καπνός από την κουζίνα μπορεί και μεταφέρεται στο δωμάτιο του παιδιού. Ακόμα και ο αέρας που εκπνέει ο καπνιστής ή τα ρούχα του επιβαρύνουν τον αέρα που αναπνέει ο μικρός και ανυπεράσπιστος ασθενής μας.

Το 75% του καπνού ενός τσιγάρου διοχετεύεται στο περιβάλλον και δεν εισπνέεται μόνο από τον καπνιστή. Από εργασίες έχει δειχθεί ότι ο καπνός που εισπνέει το παιδί καπνιστών γονέων, ισοδυναμεί με ενεργητικό κάπνισμα 60-150 τσιγάρων το χρόνο.

Είναι ευνόητο ότι ο ασφαλέστερος τρόπος προστασίας του παιδιού είναι η διακοπή του καπνίσματος από τους μεγάλους.

 

Τα ακάρεα της σκόνης του σπιτιού

Τα ακάρεα (mites) eίναι μικροοργανισμοί που δεν φαίνονται με το γυμνό μάτι. Για την ακρίβεια ως αλλεργιογόνο δρουν τα κόπρανά τους. Τα ακάρεα για να μεγαλώσουν και να αναπτυχθούν, χρειάζονται ζέστη και υγρασία, συνθήκες που προσφέρονται περισσότερο σε υγρές περιοχές, σε σπίτια με υγρασία, στη διάρκεια των υγρών-ψυχρών μηνών που θερμαίνονται τα σπίτια. Επίσης, στα δωμάτια που μένουν πολλά άτομα μαζί και ο εκπνεόμενος αέρας αυξάνει την υγρασία του περιβάλλοντος.

Στη τροφή των ακάρεων περιλαμβάνονται τα νεκρά κύτταρα του δέρματος που πέφτουν από το σώμα μας αλλά και από θερμόαιμων ζώων, μαζί με μύκητες και βακτήρια.

Τα αλλεργιογόνα που παράγονται αιωρούνται και αναμιγνύονται με τη σκόνη του σπιτιού. Αντικείμενα που συγκρατούν σκόνη αυξάνουν το αλλεργικό φορτίο. Τα ακάρεα εμφανίζουν πολύ υψηλές συγκεντρώσεις στα στρώματα των κρεβατιών, αλλά και σε υφάσματα επίπλων, κουρτίνες, και τάπητες, καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους.

Για να μειωθεί η πυκνότητα των ακάρεων στη σκόνη συνιστάται η θερμοκρασία στο σπίτι και στο υπνοδωμάτιο να μην ξεπερνά τους 18-19 ˚C και η σχετική υγρασία το 45%.

Τα κλινοσκεπάσματα να τα αερίζονται και να τα τινάζονται καθημερινά. Ο ήλιος εξολοθρεύει τα ακάρεα. Τα  σεντόνια να πλένονται κάθε 7 ημέρες. Τα παπλώματα καθημερινά να τα φυλάσσονται σε ντουλάπα. Καταβάλλεται προσπάθεια να μένουν ελεύθερα όσο το δυνατόν λιγότερα παιχνίδια – αντικείμενα στο δωμάτιο. Για τα χνουδωτά αντικείμενα συνιστάται συχνό πλύσιμο στο πλυντήριο. Για επίπλωση στο παιδικό δωμάτιο προτιμώνται έπιπλα με απλή γραμμή ξύλινα ή πλαστικά που καθαρίζονται εύκολα και δεν συγκρατούν σκόνη.

Να αποφεύγονται οι μοκέτες από τοίχο σε τοίχο, και να χρησιμοποιούνται μικρά χαλάκια – πατάκια που τινάζονται εύκολα, ενώ συγχρόνως αερίζεται το πάτωμα. Το σκούπισμα να γίνεται πάντα με ηλεκτρική σκούπα 2-3 φορές την εβδομάδα, όταν το παιδί λείπει από το σπίτι. Επίσης συχνά γίνεται το ξεσκόνισμα με υγρό πανάκι καλά στυμμένο.

 

Μύκητες

Αναπτύσσονται και αυτοί εκεί όπου υπάρχει υγρασία, ζέστη και κακός αερισμός. Ως αλλεργιογόνα δρουν οι σπόροι των μυκήτων. Ανάλογα με το μέρος που αναπτύσσονται χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Στην πρώτη ανήκουν οι μύκητες των αγρών και στη δεύτερη των σπιτιών (υπόγεια, εξοχικά, παλιά σπίτια).

Όταν το σπίτι είναι διώροφο είναι προτιμότερο το υπνοδωμάτιο του παιδιού να το είναι στον επάνω όροφο, γιατί εκεί έχει η υγρασία είναι λιγότερη.

Δεν χρησιμοποιείται ποτέ υγραντήρας.

Οι επιφάνειες που αναπτύσσονται οι μύκητες καθαρίζονται συχνά με χλωρίνη.

Τα φυτά εσωτερικού χώρου απομακρύνονται από τα υπνοδωμάτια.

 

Οικόσιτα ζώα

Η προσοχή εστιάζεται στα οικόσιτα ζώα που αποτελούν συνήθη πηγή εισπνεόμενων ενδοοικιακών αλλεργιογόνων. Ωστόσο, είναι πολύ καλοί φίλοι των παιδιών.

Τα αλλεργιογόνα βρίσκονται στο τρίχωμα, το σάλιο και τα ούρα τους και γι’ αυτό βρίσκονται πολύ εύκολα στα σκεπάσματα, τις μοκέτες, τα καλύμματα του καναπέ και της πολυθρόνας και τα ρούχα.

Η γάτα προκαλεί αλλεργία συχνότερα από όλα τα ζώα. Τα αλλεργιογόνα βρίσκονται στα σάλια της και στους δακρυϊκούς αδένες της, είναι πάρα πολύ μικρά σωματίδια (μικρότερα από εκείνα των ακάρεων), γι’ αυτό αιωρούνται μέσα στον αέρα του σπιτιού εύκολα, ακόμα κι αν το ζώο έχει απομακρυνθεί αρκετές ημέρες πριν. Συνήθως δεν κατακρατούνται από τα φίλτρα αέρος.

Ο σκύλος, ο πιστότερος φίλος και φύλακας του παιδιού προκαλεί επίσης αλλεργίες, ευτυχώς, όχι τόσο συχνά. Το αλλεργιογόνο του βρίσκεται στο τρίχωμά του.

Γενικά, εάν υπάρχει γνωστή αλλεργία σε κατοικίδιο ζώο, συνιστάται να μη μένει μέσα στο σπίτι ώστε να αποφεύγεται η επαφή. Αν δεν γίνεται να απομακρυνθεί, το πλένουμε πολύ συχνά. Σε περίπτωση που ο αποχωρισμός είναι αδύνατος συνιστάται ανοσοθεραπεία.

Πάντως, φαίνεται ότι τα παιδιά που γεννιούνται σε περιβάλλον που προϋπάρχουν οικόσιτα ζώα έχουν μειωμένες πιθανότητες ανάπτυξης αλλεργίας.

 

 

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ

 

• Διακόψτε το κάπνισμα και μην επιτρέπετε σε άλλους να καπνίζουν όταν επισκέπτονται το σπίτι σας.
• Εξασφαλίστε επαρκή αερισμό του σπιτιού.
• Αερίζετε και λιάζετε τα κλινοσκεπάσματα καθημερινά, πλένετέ τα με καυτό νερό (>55˚ C) κάθε 7–10 ημέρες.
• Μην έχετε πολλά αντικείμενα στο δωμάτιο του παιδιού.
• Ξεσκονίζετε το δωμάτιό του καθημερινά (νωπό ξεσκονόπανο).
• Χρησιμοποιείτε ηλεκτρική σκούπα τουλάχιστον κάθε βδομάδα (να λείπει από το σπίτι το παιδί).
• Για το δάπεδο είναι προτιμότερο το ξύλο και το πλακάκι. Μην το καλύπτετε με μοκέτα από τοίχο σε τοίχο.
• Η θερμοκρασία δωματίου κατά τους ψυχρούς μήνες να είναι μέχρι 18 ˚C και η σχετική υγρασία μέχρι 50% (ιδανική 25-40%). Δεν συνιστώνται τα αερόθερμα. Καλύτερα είναι τα ηλεκτρικά σώματα και τα καλοριφέρ. Προτιμάται η ενδοδαπέδια θέρμανση.
• Μην χρησιμοποιείτε υγραντήρα.
• Ελέγξτε τις σωληνώσεις (μπάνιου, κουζίνας) για τυχόν διαρροές.
• Μην έχετε φυτά εσωτερικού χώρου που συντηρούν υγρασία.
• Αν υπάρχει αλλεργία σε συγκεκριμένο ζώο (π.χ. γάτα), μην το έχετε μέσα στο σπίτι. Αν αυτό είναι αδύνατον πλένετέ τα συχνά. Απομακρύνετε τα πουπουλένια μαξιλάρια.